TROPEM WILCZYM W SZCZUCZYNIE – DOWÓDCY WYKLĘCI
Biblioteka – Centrum Kultury w Szczuczynie
Lokalny Organizator Tropem Wilczym
Dla kogo pobiegniemy w X edycji tropemwilczym.pl
Między innymi dla Dowódców Wyklętych, których wizerunki będą wkomponowanę w grafikę na jednej koszulce.
Czterech Dowódców. Cztery niezwykłe historie.
Rotmistrz Witold Pilecki
St. Sierżant Mieczysław Dziemieszkiewicz, ps. „Rój”
Sierżant Józef Franczak, ps. „Lalek” / „Laluś” / „Laleczka”
Kapitan Hieronim Dekutowski, ps. „Zapora”
Witold Pilecki (1901-1948), człowiek legenda. Do jego najbardziej spektakularnych wyczynów należy dobrowolne(!) oddanie się w ręce hitlerowców i pobyt w Auschwitz, stworzenie tam ruchu oporu, a następnie ucieczka i przekazanie światu obrazu tych niewyobrażalnych zbrodni. Od dzieciństwa odznaczał się wyjątkowym patriotyzmem. Był harcerzem i żołnierzem, w czasie wojny polsko-bolszewickiej walczył miedzy innymi w Bitwie Warszawskiej i w Bitwie w Puszczy Rudnickiej. Po wojnie był studentem na Wydziale Rolnym w Poznaniu, a także słuchaczem na Wydziale Sztuk Pięknych na Uniwersytecie im. Stefana Batorego. W czasie pokoju osiedlił się wraz z żoną w Sukurczach, gdzie wspólnie wychowywali dzieci. Malował obrazy, komponował, pisał wiersze i jeździł konno. W czasie II Wojny Światowej został ponownie zmobilizowany, walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca plutonu w szwadronie kawalerii dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty Armii Prusy, a następnie w 41 Dywizji Piechoty na przedmościu rumuńskim. Pod jego dowództwem, w trakcie prowadzonych walk, ułani zniszczyli 7 niemieckich czołgów oraz 2 samoloty. Pilecki rozwiązał swój pluton 17 października 1939 i przeszedł do konspiracji. 9 listopada 1939 został jednym z organizatorów Tajnej Armii Polskiej, walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie mieszkał w Warszawie, został aresztowany 8 maja 1947 i osadzony w warszawskim więzieniu mokotowskim, gdzie wielokrotnie był przesłuchiwany i torturowany, swojej żonie wyznał, że „Oświęcim to była igraszka” w porównaniu do metod stosowanych przez komunistów. 15 marca 1948 rotmistrz został skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 25 maja poprzez strzał w tył głowy. Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1995), Orderem Orła Białego (2006), a także awansowany na pułkownika (2013).
Mieczysław Dziemieszkiewicz (1925–1951), żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, uczestnik polskiego niepodległościowego podziemia antykomunistycznego na północnym Mazowszu. Wiosną 1945 wcielony do 1 zapasowego pułku piechoty w Warszawie, skąd zbiegł i wstąpił do oddziału NSZ-NZW, rozpoczynając działalność od funkcji łącznika, szybko jednak otrzymał zadania dowódcy oddziału, z którym dokonał kilkudziesięciu udanych akcji zbrojnych przeciwko KBW i UB,
Zginął w trakcie próby przedarcia się przez obławę 270 żołnierzy i funkcjonariuszy KBW i UB i MO.
Józef Franczak (1918-1963), Przed wojną ukończył Szkołę Podoficerską w Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu, przydzielony został do Plutonu Żandarmerii w Równem. W 1939 r. uciekł z sowieckiej niewoli. Podczas wojny i po jej zakończeniu walczył w szeregach ZWZ-AK-WiN. Był podwładnym słynnych dowódców partyzanckich: mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” i kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”. Lalek brał udział w wielu zamachach na tzw. utrwalaczy władzy ludowej – milicjantów i żołnierzy formacji bezpieczeństwa. Józef Franczak ps. „Lalek” był ostatnim poległym w boju partyzantem podziemia poakowskiego na terenie Polski. Poległ z bronią w ręku w walce z obławą połączonych sił SB i ZOMO w dniu 21 października 1963 we wsi Majdan Kozic Górnych.
Hieronim Dekutowski (1918-1949), urodzony w Dzikowie k. Tarnobrzega, w wielodzietnej rodzinie rzemieślnika. Harcerz, ochotnik w wojnie 1939 r., internowany na Węgrzech. Następnie w WP we Francji i Wielkiej Brytanii. Cichociemny, skakał do Polski 17 IX 1943 r. Początkowo dowodził kompanią partyzancką 9 pp AK w Inspektoracie Zamość, od stycznia 1944 r. był szefem Kedywu Inspektoratu AK Lublin. Jego oddziały wykonały ponad 50 akcji przeciw Niemcom, w tym, wiele na niemieckie linie komunikacyjne. W styczniu 1945 r., w odpowiedzi na komunistyczny terror, reaktywował partyzancki oddział samoobrony, który rozrósł się do stanu zgrupowania. Jeszcze 1946 r. pod jego rozkazami walczyło około 200 partyzantów WiN. Został aresztowany przez UB we wrześniu 1947 r. podczas nieudanej próby przerzutu na Zachód. Już w celi śmierci podjął próbę ucieczki, w wyniku zdrady zakończonej niepowodzeniem. Został zamordowany w marcu w 1949 r. w więzieniu MBP przy ul. Rakowieckiej. Był odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.
DO ZOBACZENIA 6 MARCA 2022 ROKU W SZCZUCZYNIE!
